modernleşen müslümanlar

toynbee'nin herodian ve zealot diye bir sınıflandırması var. batı medeniyetinin meydan okuması karşısında, batının dışında kalan ülkelerin ahalisinin gösterdiği tepkileri özetliyor. herodianlar doğrudan galip tarafın safına geçenler ve onun değerlerini benimseyenler, zealotlar ise tepki gösteren ve direnişe geçenler. ne var ki hadise bu kadar basit değil, iki taraf ve batı arasında karmaşık ve değişken bir ilişki oluyor. direnişe geçenler bile etki altında kalıyor ve zaman zaman bu etkinin sonuçları dalgalar halinde ortaya çıkıyor. günümüzde de muhafazakar bilinen zümrede bir kayma yaşandığına şahit oluyoruz, dini hassasiyet sahibi insanlar, düşünce sistemlerini batı çerçevesine göre kuruyor, batı kültürüne daha açık hale geliyor, daha seküler bir hayat tarzı sürdürmeye başlıyor, dünyayı dönüştürmekle ilgili iddialarından vazgeçip ferdi ibadet için daha fazla yer bırakılan, ama toplumsal planda batı standartlarına uygun bir yapıyı gaye ediniyorlar. jöntürk sınıfının aksine dinle irtibatını kesmeyen, ama muhafazakar sınıftan da farklı olarak dünya görüşü ve hayat tarzıyla giderek batıya yaklaşan yeni bir sınıf zuhur ediyormuş gibi görünüyor. kapitalizmi ve egoizmi veya feminizmi savunanlar, örtünmeyi gereklilik olarak görmeyenler, islam ilimlerine mesafeli durup şu yahut bu oranda reforma tabi tutulmuş bir din anlayışını benimseyenler, islamı kaynak alan fikri-siyasi sistemlere karşı duranlar, islamî bir devlet yapısını endişe verici bir şey olarak algılayanlar, bu zümreyi entelektüel zeminde temsil ederken; tenis, disko, jip, flört gibi örnekler üzerinden tartışılabilen bir hayat tarzı değişimi de gözlemlenebiliyor. henüz sayıca az ve heterojen bir grup hakkında konuşmak ve tahminde bulunmak zor, ama gerçekten yeni bir sınıf oluşturacak olurlarsa, naçizane yakıştırdığım isim: neo-mutezile.

#288491 - sirkencubin  - 05.06.2009   14:43