dîvan şiiri

anlamayanlar tarafından ve klasik kültürden kopuşu savunanlar tarafından sürekli eleştirilir dîvan şiiri. halbuki üst seviyede bir zevk, engin bir kültür, dünya görüşü ve derin bir kavrayış gerektiren, kesinlikle maharet işi bir tarz olarak kendisine yöneltilen eleştirilerin çoğunu haketmemektedir. insanlar sürekli dîvan şiirinin klişelerinden şikayet ederken kendi şikayetleri klişe halini almıştır. anlayan ve reddeden insanlar neyse de, çoğu insan sadece kulaktan dolma bilgilerle ve peşinen reddetmektedir. bugün aynı tarz yazılması gerekmez, hatta tamamen farklı da yazılabilir, ki dîvan şiiri sözünü söylemiştir, zaman zaman selam edip geçmenin ötesinde bugün aynen yazmanın bir mânâsı yoktur. ancak okunması ve anlaşılması elzemdir. türk'ün dünya görüşünü, bilgisini, irfanını aksettiren bir aynadır dîvan şiiri. tarihi reddetmek için bile anlamalısınız önce.

sembolik bir dil örgüsü kullanır. geniş bir arkaplana göndermelerle doludur. anlaşılması "dilinin" deşifre edilmesine bağlıdır. bu aynı zamanda ilgili olduğu kültürü de deşifre etmek mânâsına gelir. ilerledikçe görülür ki itham edildiği sığlıktan eser yoktur. estetik anlayışı ait olduğu kültürün diğer sanatları gibi soyut ve tezyinîdir. fikir, his, nükte eksik değildir. kendinizi tebessüm ederken bulabileceğiniz gibi, gözlerinizi de buğulandırabilir.

sökmesi biraz cehd ister, ama o kadar da değil, artniyetli yahut peşin hükümlü olmayalım yeter ki.

#2274559 - sirkencubin - 30.10.2011 13:33

bir bakış açısına göre, bütün divan edebiyatı tasavvuf edebiyatı sayılabilir. zira kullanılan semboller dili konuları farklı olan eserlerde bile, ana hatlarıyla aynıdır. bunun sebebi, bizde edebiyatın ağırlıklı olarak şiirden meydana gelmesi ve şiirde konunun da daha ziyade aşk üzerinde yoğunlaşmasıdır. aşk hem tasavvufî şiirlerde, hem diğerlerinde odaktır. dolayısıyla bazen şairin hangisini kastettiğini kestirmek mümkün olmayabilmekte, şairler yanlış anlaşılmaktan şikayet edebilmektedir.

islam sanatında mutlak güzeli aramak esas kabul edilmiş, aşk da güzellikle ilişkilendirilmiştir. bu bakımdan dîvan/ tasavvuf edebiyatı, aslında bütün bir medeniyetin estetik anlayışını açıklayabilecek ipuçları ihtiva etmektedir.

#2275073 - sirkencubin - 30.10.2011 20:42