1984

hayal kırıklığına uğramış bir sosyalistin, sosyalizm uygulaması hakkında eleştirisi. yine de eleştirirken sosyalizmin zihni temelinden çok fazla ayrılmaz yazar, sınıf çatışması, eşitlik, akılcılık, bilim gibi kavramlar çerçeveyi oluşturur, büyük oranda. abartılı da olsa geçen hadiseler ile ve oligarşik kolektivizm tanımlaması ile açıkça sovyet rusyası'na ve özellikle stalin dönemine göndermede bulunsa da (hatta göndermede bulunmayıp, doğrudan bu dönemden bahsetse de), "kitap"taki teorik kısımlarda kapitalist dünyaya da dokundurur hazret. haksız da sayılmaz, tam aksi yöne yürüyerek, "baskı" yerine özgürlük illüzyonu oluşturan kapitalist dünya da, belirli bir zihin kontrolü noktasına ulaşmış, hatta insanları şevklendirmek yoluyla, daha da başarılı olmuştur. birinin pislik, diğerinin şeker kaplı pislik olmasının ötesinde de ortak noktaları vardır bu sistemlerin, aynı bünyenin ürünleridir.

(bkz: kapitalizm sosyalizm ilişkisi)

(sirkencubin, 14.08.2003 00:18)

okurken zaman zaman, daha yakından tanıdığımız başka bir ülkeyi anlatıyormuş izlenimine kapıldığınız kitap. hani parti, resmi ideoloji, gerçeğin/ geçmişin denetlenmesi (çabası), kuşa çevrilmiş bir dil falan filan...

(sirkencubin, 14.08.2003 00:25)

eskikonuş ingilizcesi'nden, yenikonuş türkçesi'ne ironik bir çeviri (yalnızca yazınsal yapıt kelimelerinin altını çiziyorum):

"... eskikonuş tümden sindirildiği zaman, geçmişle olan son bağ da koparılmış olacaktı. tarih, o sırada yeniden yazılmış durumdaydı, ama geçmiş yazın yapıtları henüz bütünüyle değiştirilmiş, yetkin bir sansür işleminden geçirilmemişlerdi. eskikonuşu kullanabilen bir kişi, bunları rahatlıkla okuyabilirdi. bu parçalar gelecekte yaşama şansını korumuş olsalar bile, anlaşılmaz ve çevrilmeleri olanakdışı olan şeyler olacaklardı. teknik alandaki ya da günlük konuşmalardaki sözcüklerin ya da öğretilere uygun düşen eskikonuş sözcüklerinin yenikonuşa çevrilmeleri olanaksız gibiydi. bu uygulamaya göre 1960 yılından önce yazılmış hiçbir kitabın, özgünlüğü bozulmaksızın çevrilemeyeceği ortadadır. devrim öncesi yazınsal yapıtlar, ideolojik çeviri işlemini gerektiriyordu ve bu, dilin değiştirilmesi olduğu kadar, anlamının da değiştirilmesi demekti..." orwell, george, bin dokuz yüz seksen dört, (çeviren nuran akgören), can yayınları, 3. basım, istanbul 2001, s. 249.

(yine de çamur atmış olmayalım, ara ara dikkate batan tilciklerin dışında genelde temiz bir dil sözkonusu, iyi bir tercüme olduğu kanaatindeyim...)

(sirkencubin, 14.08.2003 00:40)

devrimler konusunda eli sıkı davranan bir ters-ütopya. mesela neden 1984'tür, neden bir takvim devrimi olmamıştır, oligarşik faşik kolektivist rejim, hz. isa'nın doğduğu farz edilen yıla gönderme yapmaktan neyi amaçlayabilir, neden devrim tarihi milat kabul edilmemiştir, hatta neden insanların hatırlama yetilerini tamamen kontrol altına alabilmek için takvim olayı toptan kaldırılmamıştır, cevaplamak zor.

(sirkencubin, 18.08.2003 13:31

#2269388 - sirkencubin - 26.10.2011 22:49