muhafazakar

insanların kafasını karıştıran bir kelime oldu son yıllarda, eskiden değildi. 

önce bir anektod anlatalım, misal netleşsin. bizim a. hoca ile -ki babamla akran kendisi- sohbet ederken, konu neydi hatırlamıyorum, bir noktada takıldık. ben "eskiden beri öyleydi" diyorum, o "hayır yeni öyle oldu" diyor. bir iki çekiştikten sonra mesele anlaşıldı: ikimiz de yetmişli yıllardan bahsediyorduk. 

türkiyedeki sosyal ve siyasi hareketliliğin altındaki fay hattı iki medeniyetin çekişmesi. tarihe intikal etmiş türk-islam medeniyetini ihya etmeyi savunanlarla, batı medeniyetine dahil olmayı hedefleyenler arasında dava. ortada yeni bir şey olarak garp kültürünü getirmek isteyenler ve eski kültürü muhafaza etmek isteyenler var. kavramlar buna göre konumlanıyor. "statüko" islam ve türk kültürü yani. halbuki yeni nesil "mevcut düzen" olarak batıcıların düzenini kanıksamış olduğu için statüko deyince tam tersini anlıyor. böylece kim neyi muhafaza edecek, karışıyor. 

neticede muhafazakar kelimesi, aslında islamcı teriminden, "dindarlar" derken kastedilenden veya bazılarının tercih ettiği kullanış ile "müslüman" tabirinden farklı bir şeye işaret etmiyor. kanaatimce terimleri birbirinden ayırmak gerekli, ama muhafazakar tabiri, islamcılık fikrinin dışında bir fikri ifade etmek için kullanılmaktansa, bu fikri benimseyen sosyal tabaka için kullanılmalı.

(sirkencubin 30/10/2011 01:21)

ingilizce conservative teriminin karşılığı değildir. türkiye'de sağ-sol kelimeleri gibi, batı medeniyeti kavramının birçok kavramları net bir yerlere oturmamaktadır. keza milliyetçilik de nationalism karşılığı değildir. conservative kabaca burjuva zümresinin fikriyatını ifade etmektedir. bizde burjuva da yoktur, proleter de yoktur, reform, rönesans, sanayi devrimi de yoktur. isim benzerliği deyip geçmek gerek kanaatindeyim.

(sirkencubin 30/10/2011 01:53)

 

kelimelerin kökenleri ve geldikleri yerde ne mana ifade ettikleri ayrı şeydir, yeni çevredeki sosyal dinamiklerin neresine nasıl oturdukları apayrı bir şeydir. muhafazakarlık, milliyetçilik, liberallik batı'da birer ideoloji olabilir, ama türkiye'de daha ziyade birer tavırdır. kelimeleri böyle anlamlarını kaydırarak kullanmanın hatalı olduğunu söylerseniz yanılmış olmazsınız, ancak terimleri "doğru" manalarıyla kullanmanız, işaret ettikleri toplum kesimlerini o tanımların içinde kalacağı mânâsına gelmez. muhafazakar kelimesini, conservative karşılığı olarak sabitlerseniz, söylemeniz gereken şudur: türkiye'de pek de muhafazakar bir kimse yoktur. karşılaştırma açısından laik-klerik ayrımı hatırlanabilir: laik, klerik olmayan demektir; şu halde klerik sınıfın olmadığı yerde laik diye bir şey de olamaz.

(sirkencubin 30/10/2011 02:24)